ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΤΡΙΤΗ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023, ώρα 5.30 – 6.30 μμ Διδάσκων: Θανάσης Μουσόπουλος Συνεχίζοντας τα μαθήματά μας για την αρχαία ελληνική γλώσσα και γραμματεία, με την ευκαιρία του εορτασμού κατά την 21η Μαρτίου της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, θα ασχοληθούμε τις απόψεις του Πλάτωνα και Αριστοτέλη σχετικά με την Ποίηση και γενικότερα την Τέχνη.
Στο μάθημά μας, εκτός των άλλων, θα μας βοηθήσει το περίφημο βιβλίο του Αρίστου Καμπάνη «Ιστορία των Αισθητικών Θεωριών» (1936) Ο Πλάτωνας κρατά μια αρνητική στάση απέναντι στην Τέχνη, γιατί υποβαθμίζει την αρετή και την αλήθεια. «Σύμφωνα με την θεωρία των ιδεών, όλα τα πράγματα που παρατηρούμε γύρω μας με τις αισθήσεις μας, ως αντίγραφα των ιδεών, των πραγματικών όντων, είναι απατηλά, άρα ψεύτικα.
Η τέχνη αναπαριστά τα αισθητά πράγματα, καθώς μιμείται με αναπαραστάσεις τα αντίγραφα των αληθινών όντων. Έτσι, όταν ένας ζωγράφος απεικονίζει για παράδειγμα ένα τραπέζι, αναπαριστά ένα αντικείμενο όπως το βλέπει, κάτι δηλαδή που, επειδή το αντιλαμβάνεται με την αίσθηση της όρασής του, είναι ψεύτικο.
Τα έργα τέχνης, κατά τον Πλάτωνα, είναι τα αντίγραφα των ψεύτικων πραγμάτων, καθώς αντιγράφουν έναν ψεύτικο κόσμο, τον κόσμο που αντιλαμβανόμαστε μέσω των αισθήσεων» (Ειρήνη Σπυριδάκη). Από την άλλη μεριά, ο Αριστοτέλης αναζητεί τον αντικειμενικό νόμο του ωραίου. Αυτόν, αντίθετα από τον Πλάτωνα, τον αναζητεί όχι στον υπεραισθητό, αλλά στον πραγματικό κόσμο.
Πολύ χαρακτηριστικά ο Θ. Πελεγρίνης γράφει: «Ο Αριστοτέλης αντιδιαστέλλει την τραγωδία, την ποίηση γενικότερα, προς την ιστορία. Η ιστορία ασχολείται με το “ατομικό” και το “μερικό”. Ενδιαφέρεται να μας παρουσιάσει από τη μια πλευρά γεγονότα που εκδηλώθηκαν σε ορισμένες χρονικές στιγμές και συγκεκριμένο τόπο, και από την άλλη πρόσωπα που έζησαν και έδρασαν κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες.
Σε αντίθεση προς την ιστορία η ποίηση αποσκοπεί στην παρουσίαση του “καθολικού”, εκείνου που ξεπερνάει τα όρια μιας συγκεκριμένης χρονικής εποχής και τα σύνορα μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής “.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
